Witaminy to niezbędne niskocząsteczkowe związki organiczne, które umożliwiają prawidłowy przebieg licznych procesów metabolicznych. Dla wielu organizmów, w tym zwierząt oraz człowieka, są one egzogennie, czyli muszą być dostarczane z pożywieniem. Warto tutaj zaznaczyć, że nie pełnią one funkcji odżywczych czy energetycznych, jednak mimo to gwarantują zachowanie harmonii całego organizmu. A jaka rolę odgrywają witaminy A, D, E, C i B?
Witamina A
Witamina A jest rozpuszczalnym w tłuszczach związkiem chemicznym, należącym do grupy karotenoidów. Jest ona niezbędna z uwagi na liczne funkcje pełnione w organizmie. Należy mieć tutaj przede wszystkim na uwadze:
- kluczowy wpływ na procesy widzenia, a przy jej niedoborze może rozwinąć się kurza ślepota, czyli zaburzenia widzenia w warunkach słabego oświetlenia i w ciemności,
- regulacje wzrostu tkanki nabłonkowej oraz innych komórek organizmu, czyli sprzyja zdolności regeneracji komórek,
- wzmacnia układ immunologiczny, przez co podnosi nasza odporność, a także pomaga zwalczać bakterie i wirusy, przez co zapobiega zakażeniom,
- odpowiada za dobry stan włosów, skóry i paznokci, gdyż m.in. wspiera wzrost nowych włosów, opóźnia procesy starzenia skóry oraz zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia paznokci,
- pobudza szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek.
Witamina A występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz pod postacią prowitaminy A, czyli beta-karotenu w produktach roślinnych. Możemy ją znaleźć w jajkach, mleku oraz innych produktach mleczarskich, niektórych tłustych rybach, wątrobie i podrobach zwierzęcych, a także w szpinaku, dyni, marchwi czy papryce czerwonej.
Witamina D
Witamina D ma jedno najważniejsze zadanie – determinuje rozwój układu kostnego w organizmie poprzez mineralizację kości. Inne jej właściwości różne i mogą wiązać się z zapobieganiem nowotworów, wspomaganiem układu krążenia oraz pracy mięśnia sercowego, a nawet regulacją stężenia cholesterolu frakcji HDL. W ten sposób jest w stanie obniżyć ryzyko udaru, miażdżycy, zawału serca czy choroby wieńcowej. Umożliwia także regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej poprzez zwiększenie wchłaniania zarówno wapnia, jak i fosforu z pożywienia. A co jeszcze warto wiedzieć o witaminie D? Jej podstawowym źródłem jest synteza w skórze na skutek działania promieni słonecznych. Wówczas prowitamina D3 pod wpływem promieniowania UVB przekształca się w swoją aktywną postać, czyli witaminę D3. Drugim źródłem, wykorzystanym zimą lub w przypadku niedoborów, jest pożywienie. Szacuje się, że przyswajalność jest tutaj znacznie mniejsza i właśnie dlatego rekomenduje się podawanie witaminy D z witaminą K. Wśród produktów spożywczych największa zawartość tej witaminy znajduje się w rybach, a także nabiale, jajach, mięśnie czy podrobach.
Witamina E
Witamina E to kolejna witamina rozpuszczalna w tłuszczach. Podobnie jak witamina A i C, jest silnym przeciwutleniaczem zwalczającym wolne rodniki. Oznacza to, że chroni nasz organizm przed stresem oksydacyjnym oraz uszkodzeniem komórek. Warto tutaj zaznaczyć, że nie bez przyczyny jest ona nazywana witaminą młodości. Oprócz opóźnienia procesów starzenia się skóry odżywia ją, nawilża i regeneruje. Możemy także spotkać się z tą witaminą pod nazwą witamina płodności, gdyż wspiera ona u kobiet owulację i właściwy rozwój płodu, a zatem jest niezbędna w ciąży. Uwzględnia się ją także w leczeniu męskiej niepłodności. Warto także zaznaczyć, że wspomaga zachowanie prawidłowej krzepliwość krwi, wydolności mięśni czy funkcjonowania wzroku. A gdzie jej szukać? Jeśli chodzi o produkty roślinne, to tutaj warto zwrócić uwagę na oliwę z oliwek, migdały, olej słonecznikowy, orzech laskowe, pomidory, szpinak czy czarną porzeczkę. Natomiast z produktów pochodzenia zwierzęcego można wyróżnić tutaj łososia, jaja czy mleko.
Witamina C
Witamina C może być nam znana pod nazwą kwas askorbinowy, który jest niezbędnym związkiem do funkcjonowania organizmów żywych. Do najważniejszych funkcji, jakie pełni w organizmie człowieka zalicza się:
- regulacja procesów pochłaniania drobnoustrojów przez leukocyty, co przekłada się na lepszą odporność,
- przyspieszenie gojenia ran oraz hamowanie krwawienia z dziąseł,
- wzmacnianie oraz uszczelnienia naczyń krwionośnych,
- spowolnienie procesów starzenia skóry poprzez zwalczanie wolnych rodników,
- obniżenie ciśnienia krwi i cholesterolu, a także poprawę pracy układu krążenia.
Witamina C może być dostarczana wraz ze spożywaniem cytrusów, owoców jagodowych, warzyw kapustnych, papryki, natki pietruszki, ziemniaków czy pomidorów.
Witaminy z grupy B
Witaminy z grupy B uwzględniają aż osiem związków. Podobnie jak witamina C, są to substancje rozpuszczalne w wodzie, a więc nasz organizm nie może ich magazynować. Oczywiście każda z nich ma swoją rolę do odegrania, jednak najogólniej mówi się, że odpowiadają one m.in. za:
- funkcjonowanie układu nerwowego (np. przewodzenie impulsów nerwowych czy prace mózgu) oraz krwiotwórczego (np. wytwarzanie składników krwi),
- właściwy przebieg licznych procesów biochemicznych,
- utrzymanie prawidłowego metabolizmu energetycznego, a także odpowiedniego metabolizmu białka, węglowodanów i tłuszczy.
Niedobór witamin z grupy B, a zwłaszcza witaminy B3, B5, B6, B9 czy B12 może wpływać na problemy ze snem. Oznacza to, że warto nie tylko zainwestować w wysokiej jakości materace Hilding, takie jak Hilding Garda, które są dostępne w sklepach internetowych oraz na stronie producent www.hilding.pl, ale także rozważyć ich suplementację.
Dla organizmu zarówno nadmiar witamin (hiperwitaminoza), jak i niedobór (hipowitaminoza) to stany, które utrudniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Warto zatem już dziś zadbać o właściwą podaż wszystkich niezbędnych witamin. Najlepiej, aby były one dostarczane wraz z posiłkami, a jeśli nie jest to możliwe – wdrożyć odpowiednią suplementację.
